АРВАН НАЙМДУГААР ЗҮЙЛ
Ямагт амьтны амь хорлогч нүгэлт гөрөөчний гэргий нь / Очироор огтлогчийг/ ядам болгон уншигч бөлөг. Гэтэл эр нөхөр нь гэргийдээ "Чи одооноос эхлэн ном бүү унш ан гөрөөний ав хомрогт муу болно. Энэ ном гэгчээ үгүй хий. Эс тэгвэл би өөрөө устгана" гэсэнд гэргий нь "Чи бид хоёр эр, эм гэсэн эв тангарагаа санаж миний үгийг хэрэгсэнэ үү, эс хэрэгсэнэ үү чи сонс. Чи өөрөө буян эс хийвч бусдын буян үйлдэхэд юу бодож буцаан үйлдэхийг ятганам билээ.
Харин буянд нь даган баясваас сайн болохыг эс сонсов уу? Эрлэг тамын оронд хэн буянтай бол тэр жаргалантай хүндтэй, хэн хилэнцтэй бол тэр хүн зовлонтой. Тэр оронд сайн эрс, сайд, ноёд, баяд хэмээн нүүр түрүү харж хүндлэх, үгээгүй гуйланч гэж доромжлон басах тийм зан журам үгүй" Гагцхүү буян, нүглийн үйлээр болдог гэгчийг сонссон бизээ. Энэ ертөнцийн хүн амьтныг нас ахар, насан цөөн, насан идэр цагтаа хаан төрийн алба ба хамаг улсын адил аж төрж ядан явтал өтлөхийн цаг болох, өтлөсөн хүмүүний үйл явдлыг хэн хүмүүн буруу хэмээн доромжлох зэргээр нэр хүндгүй болох нь тэр.
Үхлийн эзэн эрлэгийн үүдэнд лавтай хүрсний тэмдэг тэр болой. Чи бид хоёр хэзээ ч үхэж магадгүй биш үү. Буян эс үйлдээд эрлэг тамын газар хэнд итгэж очих билээ, гэвэл эр нөхөр нь Надад гучин сайн зэвсэг, хурдан морь, нохой байсан цагт айх аюулгүй. Ер нь эмгэд өвгөдийн өгүүлсэн үгэнд орогч эр хүн, урмын дуунд ирэгч буга гөрөөсний эм, хөтөвч хоёр даанч тэнэг хэмээсэн нь үнэн биз ээ. Чиний энэ олон үгийг даанч хэрэгсэхгүй гэв. Нөхрийн үгийг сонсоод гэргий нь: "Ил үзэгдэхээс хаад ноёдын хайрыг итгэж инээмсэглэгч хүмүүн, үл үзэгдэхээс үйлийн үрийг үл үнэмшигч хүмүүн энэ хоёр даанч мунхаг" хэмээн өгүүлөв. Гэргий ийнхүү өгүүлээд энэ шүтээнийг минь магад надаас хагацуулах янзтай учир номоо нууцгай шүтье гэж шийдэв. Гэргий өөрийн гарын дор гутал оймс сэлтээ агуулдаг нэгэн эсгий уутыг суллаж орныхоо доод хөндийд тавьжээ. Түүнийг нөхөр нь үл хэрэгсэнэ.
Гэргий тэрхүү оройн дээд шүтээнээ эсгий уутан хэтэвчиндээ нууцлан залхуйдаа ийнхүү залбирав. Зовлон бүхнийг арилгаж амгаланг зохиогч асар их аугаа хүчит /Очироор огтлогч/ ном минь ээ. Би бол хамаг амьтны тусын тулд өнө удаан шүтье гэж хатангуужиж санасан билээ. Тэгтлээ доод төрөлт муу эм би бээр хувь заяаны эрхээр номгүй, маш хэрцгий, догшин эрийн эрхэнд орсон бөгөөд би чамаасаа салахад хүрсэн билээ. Би чамайгаа буртагтай муу оронд агуулъя гэж даанч санаагүй бөгөөтөл өнө удаан шүтэхийн төлөө буюу чамд нүгэл хилэнцээс бус бузаргүй гэж дорд муу орноо агуулан залваа би. Намайг нигүүлсэж хүлцэн соёрх хэмээн өгүүлж залбиран мөргөөд эсгий хэтэвчин уутан дотор залж, хэн хүнээс нууж уншдаг болов.
Хожим урт хугацаа өнгөрсөн хойно гөрөөч хүн хүндээр өвчилж бараг үхэх шахав. Иймээс нөгөө гэргий нь миний энэ нөхөр нүгэл хилэнцээс өөр буяны төрөл нэгийг ч үйлдээгүй ажгуу. Тийм учраас энэ нөхрийг нэгэн агшин зуур ч атугай залбируулж өгөөсэй гэж арга ухаан бодолхийлж санаад нөхөр юугаа хөө хуяг дуулгаар зэвсэг, морь хийгээд, нохой нүглийн амраг нөхөд илтэд бэлтгээд ингэж хэлжээ.
Ай хөөрхий гэрийн эзэн минь ээ. Үйлийн үр үхлийн эзэн лугаа байлдан тэмцэлдэх цаг чинь одоо болов. Чиний юунаас ч үл айх хэрэгсэлийг чинь бэлтгэлээ, гэж гэргий нь хэлэхэд би иймийг эс мэдэж чинийхээ үгийг үл хэрэгсчээ гээд олон үг ч хэлэх тэнхэлгүй өнөөх ном гэдэг чинь бий билүү гэсэнд гэргий нь /Очироор огтлогч/ судраа авч гар дээрээ залаад ингэж хэлэв.
Ай хөөрхий гэрийн эзэн минь ээ. Энэ номноос юу санасан хүссэн бүхнээ хэлж хутаг гуйваас түүнийг бүтээх нь дамжиггүй. Тийн атал үйлийн үр чамд хэрэггүй болж дуусав. Чи гагцхүү гурван муу заяаны зовлонг үл үзэх хутаг гуй хэмээн хэлээд өгсөнд нөхөр нь авч толгой дээрээ тавьж адис аваад ангийн арьс авч өгөөд энэ номонд дээл хийж өг, бас үүгээр бүс хийж өг гэж өчүүхэн сур өгчээ.
Тэндээс тэр хүн төрөл егүүтээд эрлэгийн орноо очвол урьдаас сурч заншиж сураагүй буян, нүглийг ялгахгүй түүнийг завсаргүй тамд илгээв. Тэнд очсоноос хойш тамын амьтад цөм ангийн арьсан дэвсгэртэй суран чагттай болсон учир аливаа зовлон зүдгүүрийг эс эдлэсэнд там сахиачид ийнхүү өгүүлэлдэв. Амьтны нүгэл хилэнц арилж тонилох боловч энэ мэт болохыг эс номложээ. Энэ нүгэлт гөрөөчинд нэгэн сайн олзоо алдсан эрлэг номун хааны зарлага хааны дэргэд нь авч ирээд учрыг тунгааваас тэр гөрөөч номун хааны зарлигийн хариуг сонсож чадалгүй үхэдхийн муурч унав.
Эрлэгүүд бичиг ба толиндоо үзээд өгүүлэхдээ /Очироор огтлогч/ сударт нэгэн илийн арьс өчүүхэн сур өгч муу заяаны зовлонгуудыг үл үзэхийн хутгийг гуйснаас өөр буянгүй хилэнцийн данс баларч тодорхойгүй гэсэн билээ.
Номун эрлэг хаан зарлиг болгон /Очироор огтлогч/ сударт эрдэнэ ба эд таваар адгуус малаас шүд чихний ухархай зэргийн аль байгааг нь хамаагүй ариун сэтгэлээр өргөвөөс түүний буяны цогц үзүүр хязгааргүй түрүүлэх болюу хэмээн номлогдсоны тул үүний хилэнцийн даанс балрах нь мөн.
Чи ертөнцөд эд таваараар баялаг баян хүн болон төрвөө. Билгийн чанад хязгаар хүрсэн /Очироор огтлогчийн/ ач тусаар нүгэлт гөрөөч тамын зовлонгоос тонилж ертөнцөд хүний төрөл олсон нь энэ бөлгөө.
No comments:
Post a Comment